Nike to jednak z marek, która miała największy wpływ na rozwój obuwia sportowego oraz streetwearu. Zbudowała swoją pozycję dzięki głośnym reklamom, oryginalnym projektom i kampaniom PR, które odniosły sukces na tyle, że na stale zapisały się w historii popkultury. Ale marka nie wzięła się znikąd! Aby zrozumieć fenomen Nike, należy poznać historię, która zaczęła się od biegacza po ukończeniu studiów oraz trenera mającego obsesję na punkcie połączenia prędkości i designu.
Uniwersyteckie korzenie
Historia Nike zaczyna w latach 60. XX wieku. W tym czasie Phil Knight ukończył Uniwersytet w Oregonie, gdzie biegał w szkolnej drużynie lekkoatletycznej. Dzięki temu nawiązał kontakt z jej trenerem, Billem Bowermanem, który był zafascynowany optymalizacją obuwia dla swoich biegaczy. To właśnie Knight był pierwszym studentem, który wypróbował jedne z butów Bowermana – podobno spisywały się tak dobrze, że jego kolega z drużyny, Otis Davis, pożyczył je i zdobył w nich złoto w biegu na 400 metrów na Olimpiadzie w 1960 roku!
Po ukończeniu studiów w Oregonie, Knight kontynuował edukację w Stanford. Tam napisał pracę dyplomową, której teza głosiła, że produkcja butów do biegania powinna przenieść się z Niemiec, czyli ówczesnego hegemona obuwia sportowego, do Japonii, gdzie siła robocza jest tańsza. Następnie zawarł umowę z grupą japońską firmą Tiger. Trener Bowerman poparł przedsięwzięcie Knighta, zawierając umowę 50-50 na własność ich nowej firmy. Blue Ribbon Sports została założona w Eugene w Oregonie 25 stycznia 1964 roku. W tym roku oficjalnie rozpoczyna się historia firmy Nike.
Nike — historia marki
Po założeniu Blue Ribbon Sports, Knight początkowo sprzedawał importowane obuwie… prosto ze swojego samochodu! Szybko okazało się, że istnieje zapotrzebowanie na alternatywy dla produktów adidas oraz Puma, które dominowały na rynku. W 1965 roku Bowerman zaproponował japońskiej firmie nowy projekt buta, który miał zapewnić odpowiednie wsparcie dla biegaczy dzięki amortyzowanej podeszwie wewnętrznej oraz twardej gumowej podeszwie zewnętrznej – był to model Tiger Cortez. Ten projekt okazał się zarówno wielkim sukcesem, jak i źródłem konfliktu między Blue Ribbon a jej japońskim dostawcą. Obie firmy podzieliły się w 1971 roku. Po rozstaniu z Tigerem, Blue Ribbon Sports w pełni przemianował się na Nike i zaprojektował logo – rozpoznawalny do dziś Swoosh.
Po właściwym zaistnieniu na rynku 30 maja 1971 roku, Nike, Inc. kontynuowała sukces Blue Ribbon Sports, wspomagany przez innowacyjny projekt podeszwy “Waffle” Bowermana. Zastanawiając się podczas śniadania nad sposobem zapewnienia butom do biegania większej przyczepności, trener zobaczył rowki w gofrze i zastanawiał się, jak wzór wyglądałby odwrócony. Ten pomysł sprawił, że opracował swoją idealną podeszwę i tak narodził się kultowy “Waffle Trainer”. Kolejnym innowacyjnym projektem była amortyzacja Air, zaprojektowana w 1979 roku przez pracownika NASA, która opierała się na poduszkach gazowych. W latach 80. firma weszła na giełdę i wciąż rozwijała się, w czym pomogła jej seria przemyślanych kampanii reklamowych, z których najbardziej znana jest kampania “Just Do It” z 1988 roku.
Gwiazdorska współpraca i prawdziwy przełom
Jednym z najlepszych posunięć firmy było podpisywanie lukratywnych kontraktów z dobrze rokującymi, młodymi sportowcami, takimi jak Tiger Woods, Kobe Bryant czy Lebron James. Zdecydowanie najsłynniejszą współpracą jest jednak ta z Michaelem Jordanem. Dostrzegając potencjał koszykarza, Nike próbowała pozyskać zawodnika jeszcze rozpoczęciem jego pierwszego zawodowego sezonu. Umowa, podpisana w 1984 roku, okazała się strzałem w dziesiątkę dla Nike. Koszykarz szybko stał się supergwiazdą, a jego linia butów, Air Jordan, przyniosła ponad 100 milionów dolarów dochodu do końca 1985 roku! Ubrania, obuwie i akcesoria Nike Air Jordan nadal stanowią dochodową gałąź dla Nike.
Na fali sukcesu, w latach 90. firma rozszerzyła swój asortyment również o lifestyle’owe ubrania i sneakersy. Nawiązała również kolejne współprace z największymi gwiazdami sportu, takimi jak Andrea Agassi, Michael Schumacher czy Eric Cantona. W 2003 roku Nike przejęła markę Converse za kwotę ponad 300 milionów dolarów, a kilka lat później wypuściła na rynek buty z cholewką wykonaną z innowacyjnej tkaniny Flyknit. Obecnie to jeden z najważniejszych graczy zarówno na rynku sportowym, jak i streetwearowym, a marka proponuje zarówno reedycje kultowych projektów, jak i innowacyjne propozycje. Jedno jest pewne co do Nike – historia brandu wciąż się tworzy!
